Yüklərin Azərbaycan ərazisindən Avropa, Asiya və MDB ölkələrinə nəqli üzrə qabaqcıl logistika xidmətləri

Komissiya, işə baxılmasının nəticələrini nəzər alaraq, «Antiinhisar fəaliyyəti haqqında» AR Qanununun 3-cü və 17-ci maddələrini, Nazirlər Kabinetinin 29.05.1998-ci il tarixli 120 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş «Antiinhisar qanunvericiliyinin pozulması haqqında işlərə baxılması Qaydaları»-nın 2.12-ci bəndini rəhbər tutaraq,

QƏRARA ALIR:

- «Azərbaycan Dəmir Yolları» Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən sahə inhisarçılığına yol verilərək təsərrüfat subyektlərinin müstəqilliyi əsassız olaraq məhdudlaşdırılmışdır (2023-cü ilin noyabr ayında «Alliance Logistics» MMC-nin sifarişi ilə verilmiş «mesplan»ların razılaşdırılmasından imtina edilməsi ilə rəqabətin məhdudlaşdırılması). Bununla da «Antiinhisar fəaliyyəti haqqında» AR Qanununun 6-cı maddəsinin 4-cü bəndinin tələbləri pozulmuşdur. Qanun pozuntusu ilə əldə edilmiş gəlir «Antiinhisar fəaliyyəti haqqında» AR Qanununun 17-ci maddəsinin 1-ci hissəsinin 2-ci abzasına əsasən dövlət büdcəsinə ödənilsin.

-«Azərbaycan Dəmir Yolları» Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən sahə inhisarçılığına yol verilərək rəqabəti məhdudlaşdırması, yaxud aradan qaldırmaq məqsədilə tabeliyində olan təsərrüfat subyektlərinə dempinqin tətbiqi üçün şərait yaradılmasına (2023-ci ilin noyabr-dekabr aylarında uran konsentratı yükünün «ADY Konteyner» MMC tərəfindən daşınmasında rəqabətin məhdudlaşdırılması) və bununla da «Antiinhisar fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 6-cı maddəsinin 11-ci bəndinin tələbləri pozulduğuna görə qanun pozuntusu ilə əldə edilmiş XXXXXX gəlir «Antiinhisar fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 17-ci maddəsinin 1-ci hissəsinin 2-ci abzasına əsasən qanunsuz əldə edilmiş mənfəət kimi dövlət büdcəsinə ödənilsin.

- «Azərbaycan Dəmir Yolları» Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən sahə inhisarçılığına yol verilərək rəqabəti məhdudlaşdırmaq və ya aradan qaldırmaq məqsədilə tabeliyində olan təsərrüfat subyektlərinə dempinqin tətbiqi üçün şərait yaradılmışdır (ADY QSC-nin 19.05.2023-cü il tarixli əmri ilə «ADY Konteyner» MMC-yə xüsusi güzəştlərin tətbiq edilməsi nəticəsində Hövsan stansiyasında göstərilən xidmətlərin qiymətləri ilə bağlı rəqabətin məhdudlaşdırılması). Bununla da «Antiinhisar fəaliyyəti haqqında» AR Qanununun 6-cı maddəsinin 11-ci bəndinin tələbləri pozulmuşdur. Nəticədə qanun pozuntusu ilə əldə edilmiş gəlir «Antiinhisar fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 17-ci maddəsinin 1-ci hissəsinin 2-ci abzasına əsasən dövlət büdcəsinə ödənilsin.

 «Azərbaycan Dəmir Yolları» Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinə işə baxılmasının nəticələri üzrə «Antiinhisar fəaliyyəti haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun 6-cı maddəsinin 4-cü və 11-ci bəndlərinin pozulması hallarının aradan qaldırılması üçün aşağıdakılar haqqında göstəriş verilsin:

 - qanunsuz əldə edilmiş mənfəət kimi vəsaitin dövlət büdcəsinə ödənilməsi, müvafiq sahədə fəaliyyət göstərən ekspeditorların sifarişləri ilə «mesplan»ların razılaşdırılması zamanı subyektiv əsaslara söykənən səbəblərə görə imtinaların verilməsi hallarının dayandırılması, «mesplan»ların razılaşdırılmasından imtina edilməsi zamanı səbəblərin açıq-aydın göstərilməsi;

- gəlirin qanunsuz əldə edilmiş mənfəət kimi dövlət büdcəsinə ödənilməsi, güzəştlərin subyektlərə deyil, daşınan yüklərə şamil edilməsi, güzəştlər tətbiq olunan zaman onların müvafiq fəaliyyət göstərən ekspeditorlar arasında rəqabət prinsipləri qorunmaq şərti ilə bütün təsərrüfat subyektlərinə şamil edilməsi, habelə bununla bağlı bütün ekspeditorların vaxtında məlumatlandırılması;

- XXXXXX gəlirin qanunsuz əldə edilmiş mənfəət kimi dövlət büdcəsinə ödənilməsi, müvafiq sahədə fəaliyyət göstərən ekspeditorlar arasında bərabər, şəffaf, ədalətli və rəqabətə əsaslanan münasibətlərin formalaşmasının təmin edilməsi, habelə «Azərbaycan Dəmir Yolları» QSC-nin ekspeditor fəaliyyəti göstərən törəmə müəssisələri ilə özəl ekspeditorlar arasında ayrı-seçkiliyə yol verilməməsi.

“Antiinhisar fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun tələblərinin pozulduğu əsas götürülərək “Azərbaycan Dəmir Yolları” QSC-yə Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti tərəfindən 24 iyun 2024-cü il tarixində 246 241 manat məbləğində maliyyə sanksiyası tətbiq olunub və müvafiq bazarda sahə inhisarçılığı hallarının aradan qaldırılması məqsədilə bir sıra icrası məcburi göstərişlər verilib.

* Göründüyü kimi, yuxarıda qeyd edilənləri təkzib, yəni inkar edəcək hər hansı məhkəmə qərarı mövcud deyil, həmçinin qeyd edilən pozuntular daha əvvəl qəbul edilən qərarlarla oxşarlıq təşkil etmir. Göstərilən səbəblərdən sahibkarlıq subyektlərinin iqtisadi-hüquqi maraqlarının təmin olunması məqsədilə qanunvericilikdə nəzərdə tutulan bütün tədbirlər ADY barəsində müvafiq qaydada görülməkdədir. Məsuliyyətdən yayınmaq əvəzinə ADY-nin fəaliyyətini qanunvericiliyin tələblərinə uyğun qurması tövsiyə olunur.

Müxtəlif ölkələrin sərhədlərindən keçərək yükdaşıma zamanı logistika şirkətləri həm ölkədaxili, həm də beynəlxalq dərəcəli xüsusi problemlərlə, eləcə də qlobal rəqabət və bir neçə səviyyədə əlavə tələblərlə üzləşirlər. Ona görə də optimal həllərin işlənib hazırlanması, proses və strategiyaların təkamülünün önündə qalmaq, eləcə də ən son texnoloji yenilikləri tətbiq etmək beynəlxalq bazarda rifahın ilkin şərtləridir.

Analitik və ekspertlərin fikrincə, ən vacib məqamlar aşağıda qeyd olunanlardır:

Bu sahədə mövcud olan tələblər və prosedur qaydaları daim dəyişir və həm istehsalda, həm də məhsulların satışında ləngimələrin qarşısını almaq üçün beynəlxalq norma və qayda dəyişikliklərinə bələd olmaq zəruridir. Qaydaların müntəzəm olaraq nəzərdən keçirilməsi onların ixraca təsirini sıfıra endirir.

Unutmayın ki, bütün sənədlər həmişə qaydasında olmalıdır! Əvvəlki prinsipi təkrarlayaraq - qlobal çatdırılma üçün tələb olunan sənədləşmə işləri, beynəlxalq hüquq normaları üzrə son biliklərə malik olmamağınız maneəyə çevrilə bilər. Yanlış və ya natamam sənədlər göndərmə və icranı gecikdirir, ləğv edilmə və şirkətin işgüzar nüfuzuna xələl gətirmə riski yaradır.

İstər istehsalda, istərsə də malların paylanmasında beynəlxalq ticarət müqavilələrinin standartlarına və qaydalarına riayət etməklə Azad Ticarət Zonalarından istifadə biznesiniz üçün regional üstünlüyə nail olmağa kömək edir.

Beynəlxalq ticarət sistemində innovativ texnologiyalar yeni imkanlar açır və bu, danılmaz faktdır. Texnologiyalardan istifadə etməklə bəzi xərclər azalır ki, bu da öz növbəsində kommersiya fəaliyyətinin artmasına təkan verir. Burada söhbət nəqliyyat xərcləri, logistik xərclər, liman xidmətləri və gömrük rəsmiləşdirilməsi, lazımi məlumatların alınması üçün xərclər, tranzaksiya xərclərindən gedir. Parlaq bir nümunə kimi nəqliyyat xərclərini azaltmağa kömək edən süni intellekt və özünü idarə edən sürücülüyü göstərmək olar.

Təbii ki, burada mühüm məqam məhsul təklif etmək üçün bazar seçimi deyil, ona uyğunlaşmadır. Siz onu təhlil etməli, biznesinizə uyğun olub-olmadığını, bazara necə çıxmalı və ümumiyyətlə bunu etməyə dəyərmi – bu kimi məsələləri araşdırmalısınız.

Beynəlxalq ticarət mürəkkəb fəaliyyətdir, bu səbəbdən ixracatçı şirkətlər üçün öndə gedən prinsipləri nəzərə almaq, həmçinin bazarda payını artırmaq və yeni bazarları kəşf edib uğur qazanmaq üçün logistika xərclərinin azaldılmasından istifadə etmələri vacibdir.

Malların düzgün qablaşdırılması, xüsusilə kövrək mallar üçün, uğurlu çatdırılma üçün çox vacibdir. Kövrək mallar müxtəlif formalarda olur və xüsusi avadanlıq, emal və daşınma şərtlərini tələb edir. Bunlara şüşə, laboratoriya ləvazimatları, musiqi avadanlığı, zərgərlik, məişət əşyaları, çini, qiymətli kolleksiya əşyaları və ya maye mallar daxildir. Diqqətinizə bu kateqoriya malların təhlükəsiz daşınması üçün 6 əsas məsləhəti təqdim edirik.

1. Qablaşdırma yükün xüsusiyyətlərinə uyğun seçilir. Taradakı boşluqların yumşaq materialla doldurulması bəzən malların təhlükəsiz çatdırılma şansını artırır, çünki bu halda daşınma zamanı yükün hərəkəti məhdudlaşdırılır. Bu üsul çarpmaların və sarsıntıların təsirini azaltmağa kömək edir.

2. Kövrək malların qablaşdırılması və yüklənməsi zamanı daşıma növündən asılı olmayaraq ardıcıllığa ciddi riayət edilməlidir: daha ağır yüklərin aşağıya qoyulması daha kiçik, daha kövrək malların əzilməsi və ya zədələnməsi riskini azaldır.

3. Vaxtında və etibarlı çatdırılmanı təmin edən optimal nəqliyyat növünün seçilməsi yükün xüsusiyyətlərindən asılıdır.

4. Fərdi əşyaların qablaşdırılması. Əşyaların nə qədər böyük və ya kiçik olmasından asılı olmayaraq, kövrəkdirsə, düzgün və səmərəli şəkildə qablaşdırılmalıdır. Bubble paketi, parça və ya karton kimi materialların istifadəsi malları qoruyacaq, qutuda yükü əlavə olaraq qayışlar, lentlər və s. ilə təmin etmək tövsiyə olunur.

5. Bağlamanın markalanması. "Ehtiyatla davranın" və ya "kövrək mallar" kimi aydın etiketlərin mövcudluğu  bu qrup mallara xüsusi rəftarın tələb olunmasını xatırladır.

6. Yükləmə və boşaltma əməliyyatları əl ilə və ya xüsusi avadanlıqdan istifadə etməklə yalnız təcrübəli işçilər tərəfindən həyata keçirilir.

Lakin daşımanın hətta ən diqqətli təşkili zamanı yüklərin zədələnməsinə və ya itkisinə səbəb olan gözlənilməz hallar yarana bilər. Məhz belə hallar üçün kövrək malların daşınması zamanı xüsusilə vacib olan yük sığortası kateqoriyası mövcuddur. Sığorta məbləğləri müştəriyə əmlakın dəyərinin ödənilməsinə zəmanət verir.

Bütün dünyada yükgöndərənlər multimodal daşımalardan istifadə edirlər və bir çox səbəblərə görə bu sistemin bir çox üstünlükləri var.

Multimodal daşımalar nədir? Bu, malların təchizatçıdan alıcıya çatdırılması üçün birdən çox nəqliyyat növündən istifadəni nəzərdə tutan xüsusi yükdaşıma növüdür.

Qeyd etmək vacibdir ki, multimodal daşıma malların daşınmasında heç bir dəyişiklik edilmədən yalnız daşınma metodunun dəyişdirilməsini nəzərdə tutur. Məsələn, mallar konkret konteynerdə göndərilirsə, daşınma üsulu dəyişəcək, lakin konteyner eyni qalacaq.

Multimodal daşımaların üstünlükləri

Multimodal daşımalar bu sistemi qlobal logistikada ən çox istifadə edilənlərdən birinə çevirən bir sıra üstünlüklərə malikdir, yəni:

- Azaldılmış nəqliyyat xərcləri

- Hər bir nəqliyyat növünün üstünlüklərini birləşdirən daha yaxşı logistika idarəetməsi

- Eyni konteynerdən istifadə ümumi yüklərin yüklənməsi, boşaldılması və daşınması müddətini azaldır

- Yük bölmələri və konteynerləri möhürlədikdən sonra daha az yoxlama və yoxlamalar

- Daha yaxşı element izləmə

- Oğurluq və ya zədələnmə nəticəsində məhsul itkisi riskinin azaldılması

- Malların monitorinqi xərclərinin azaldılması

- Yüklərin daşınma vaxtının azaldılması

Multimodal nəqliyyat xidmətləri hava, dəniz, avtomobil və dəmir yolu yükdaşımalarını əvvəldən axıra kimi optimallaşdırır və bunun nəticəsi olaraq daim inkişaf edən logistika mühitində tərəfdaşlar şəbəkəsi genişlənir. Alliance Logistics olaraq biz sizə lazım ola biləcək ən sərfəli logistik həllərlə multimodal daşımalarda ixtisaslaşırıq, xərcləri azaltmaqla və ətraf mühiti qoruyarkən maksimum səmərəliliyə nail olmağınızı təmin edirik.

Daşıma təchizat zəncirinin mühüm tərkib hissəsidir və sənayenin her bir iştirakçısı ən müasir nəqliyyat xidmətlərini aşağı qiymətlərlə əldə etməyə çalışır.

Bugün nəqliyyat logistikasının xərcləri müxtəlif səbəblərdən sürətlə artır. Qeyri-adekvat planlaşdırma, şəffaflığın olmaması və yanlış qərarların qəbul edilməsi daha yüksək xərclərə, yerinə yetirilməmiş çatdırılmalara, müştərilərin narazılığına və biznesin itirilməsinə səbəb ola bilər.

Aşağıda logistika xərclərinizi azaltmağın 6 real yolunu izah edirik.

1. Göndərişlərin konsolidasiyası

Çatdırılma tarifləri şirkət tərəfindən çəki, məsafə və digər amillərdən asılı olaraq müəyyən edilir. Göndərişlərin konsolidasiyası tədarükçülər tərəfindən daha az səfər edərək və həcmli sifarişlərə daha aşağı tariflər tətbiq olunaraq qazanc əldə etmənin strategiyalarından biridir.

2. Mərkəzləşdirilməmiş anbar xidmətləri

Nəqliyyat xərclərini azaltmağın başqa bir yolu çox sayda mərkəzləşdirilməmiş anbarlardan istifadə etməkdir. Malların mərkəzləşdirilməmiş anbarlarda yerləşməsi onların artıq müştəriyə yaxın olmasını, daha çox çeviklik və daha qısa çatdırılma müddətini təmin edir. Anbarda malların kəmiyyət və növ mövcudluğunu dəqiq bilməklə optimal nəqliyyat marşrutlarını planlaşdırmaq və xərcləri azaltmaq üçün inventarların peşəkar idarə edilməsi və ünsiyyət vacibdir.

3. Avtomatik konteyner yükləmə sistemi

Həcmli və ağır yüklərlə işləyərkən konteynerlərin yüklənməsi və boşaldılması iş prosesinin vacib hissəsidir. Avtomatik konteyner yükləmə sistemindən istifadə nəqliyyat və əmək xərclərini azaltmaq, məhsulun zədələnməsinin qarşısını almaq və bütün malları eyni anda yükləmək və ya boşaltmaq imkanı əldə etməklə məhsuldarlığı artırmaq üçün əla üsuldur.

4. Texnologiyalardan istifadə

COVID-19 pandemiyası birmənalı şəkildə göstərdi ki, proseslərin kağız üzərində sənədləşdirilməsi artıq aktual deyil. Bir sıra müəssisələr proseslərin rəqəmsallaşdırılmasına maddiyyat baxımından əhəmiyyətli dəyişiklik kimi yanaşırlar. Ancaq bu vəziyyətdə qazanc xərclərdən daha çoxdur. Aparılan rəqəmsal qeydlər sayəsində logistika menecerləri bütün təchizat zəncirini tam anlamağa imkan yaradır. Kompüterləşdirilmiş uçotun aparılması şirkətlərə pula başa gələn çatışmazlıqları tapıb düzəltməyə imkan verir.

5. Nəqliyyat parkınızı azaldın

Donanma xərclərinin idarə edilməsi üçün effektiv həllər tapmaq olduqca çətin ola bilər. Sifarişləri mövcud nəqliyyat vasitələri arasında effektiv şəkildə bölüşdürməklə daha az vaxtda daha çox ərazini əhatə etmək mümkündür. Daha çox çatdırılma üçün daha az səfər tələb olunduqda, nəqliyyat aktivlərini istismardan çıxarmaq imkanı yaranır, bu da öz növbəsində xərcləri bir az da azalda bilər.

6. Nəqliyyat vasitələrinə müntəzəm texniki qulluq

Profilaktik texniki qulluq sizə nasazlıqların qarşısını almağa və nəqliyyat vasitəsini ən yaxşı vəziyyətdə saxlamağa kömək edə bilər. Nəqliyyat vasitələrə düzgün təşkil olunmuş müntəzəm texniki qulluq proqramı ilə siz nə qədər məsafə qət etdiyinizi, neçə dəfə dayandığınızı və nə qədər yanacaq sərf etdiyinizi izləyə bilərsiniz. Düzgün xidmət avtomobilləri işlək vəziyyətdə saxlamağa kömək edir, nəticədə yanacaq sərfiyyatı və enerji itkisi azalır, bu da, təbii olaraq, nəqliyyat xərclərini azaldır.

İnfrastrukturun və logistikanın inkişafı şirkətlərdən müştərilərə təklif olunan həlləri daim təkmilləşdirməyi tələb edir. İlk növbədə səmərəlilik və təhlükəsizliyin təminatı prinsipləri əsas götürülür. “Qapıdan qapıya” xidməti bu məqsədlər üçün idealdır. Xidmətin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, daşıyıcı şirkət yükün hazırlanması, göndərilməsi və daşınması üzrə bütün məsuliyyəti öz üzərinə götürür ki, bu da vaxta qənaət etməyə və prosesin hər bir mərhələsinə nəzarət etməyə imkan verir.

«Qapıdan qapıya» xidmətinin üstünlükləri

1. Daşımanın bütün mərhələlərində - yükün qəbul edildiyi andan təyinat yerinə təhvil verilənə qədər, nəzarəti daşıyıcıya həvalə edən müştərinin vaxtına və əməyinə qənaət edir. Həmçinin müştərini lazımsız rəsmiləşdirmələrdən xilas edir.

2. Yükün zədələnmə riskinə qarşı maksimum qorunması təmin edilir.

3. Yükləndikdən sonra mallar aralıq saxlanmadan və aşırmadan dünyanın istənilən nöqtəsinə göndərilir.

4. Yığma yüklər göndərilərkən tövsiyə olunur.

«Qapıdan qapıya» xidmətinin çatışmazlıqları

1. Bəzən yükün növündən asılı olaraq bu xidmətdən istifadə etmək mümkün olmur. Məsələn, böyük həcmli maye və toplu yüklərə, təhlükəli yüklərə (əlavə yoxlama tələb olunur) qapıdan qapıya çatdırılma növü tətbiq edilmir.

2. Digər yükdaşıma növləri ilə müqayisədə daha yüksək qiymət.

3. Sabit satış olmadığı halda bu sxem müştəri üçün sərfəli deyil.

Xidmətin xüsusiyyətləri

Daşıyıcı şirkət qapıdan-qapıya xidməti çərçivəsində bütün zəruri müşayiətedici sənədləri hazırlayıb, birbaşa daşınma, ekspedisiya, gömrük rəsmiləşdirilməsi və təyinat yerinə çatdıqdan sonra boşaldılma əməliyyatlarını həyata keçirərkən, yüklərin çatdırılması ilə bağlı bütün vəzifə və öhdəlikləri öz üzərinə götürür. Yüklərin daşınması zamanı şirkət bir neçə nəqliyyat növünü, həmçinin birbaşa özü danışıqlar apardığı vasitəçiləri də cəlb edərək, kompleks yanaşmanı təmin edir.

Xərclərin hesablanması

Qapıdan qapıya xidmətin son dəyərini müəyyən etmək üçün bir neçə mühüm məqamı nəzərə almaq vacibdir:

- yükün həcmi/çəkisi;

- daşınma məsafəsinin uzunluğu;

- çatdırılma üçün tələb olunan vaxt;

- nəqliyyat vasitəsi ilə təminat xərcləri;

- yük sığortası.

Qloballaşma və beynəlxalq təchizat zəncirlərinin sürətlə genişlənməsi sayəsində şirkətlər məhdud resursları əvvəlkindən daha səmərəli şəkildə istifadəsinə nail olublar. Ancaq təəssüf ki, bu prosesin mənfi tərəfləri də var, məsələn, bir çox logistik proseslərin qismən asılı olduğu hava şəraitinin gözlənilməzliyi. Bu gün təbii fəlakətlərdən danışırıq.

Təbii fəlakətlər tədarük zəncirinizdə gecikdirmə və xərcləri artırmaqdan tutmuş yüklərin itməsi və malların zədələnməsi kimi ekstremal hallara qədər yükdaşımalara bir çox cəhətdən təsir göstərir.

Təchizat zəncirinin pozulması ümumi logistika prosesində mühüm nasazlıq kimi müəyyən edilir. Təbii fəlakətlər belə pozuntuların səbəblərindən biridir. Onlar adətən bir anda bir neçə firmaya və obyektə külli miqdarda ziyan vurur, bu da sənayeyə ciddi təsir göstərir.Təchizat zəncirlərinin qloballaşması ilə şirkətlərin fəlakət riskinə məruz qalması milli sərhədləri aşdı, çünki bir coğrafi məkanda təbii fəlakətin təsiri digər yerlərdəki obyektlərə təsir göstərə bilər.

Amma yükgöndərənlərin gözlənilməz təbii fəlakətlər zamanı riskləri azaltmaq imkanı var. Birincisi, siz insanlar və məhsullarınızla tez-tez ünsiyyət qurmalısınız. Planlarda dəyişikliklərin effektiv şəkildə bildirilməsi böyük vaxt və pul qənaətidir, lakin bu, yalnız təchizat zənciriniz daşınma prosesinin hər mərhələsində tam şəffaflığı təmin etdikdə mümkündür.

Tariflər

Təbii fəlakət zamanı daşıma tarifləriniz artacaq. Məsələn, əgər yollar keçilməz olarsa, yanacaq sərfiyyatını və avtomobil sürmə vaxtını artıraraq alternativ yollardan istifadə etmək lazım gələcək.

Məhsuldarlıq

Fəlakətdən sonra məhdud nəqliyyat resursları və avadanlıqları uğrunda ciddi rəqabət yaranır. Həmin məhdudiyyətlərə görə şirkətin məhsuldarlığı aşağı düşür və bu, təbii olaraq, ən yaxşı halda çatışmazlıqlar səbəbindən xərclərin artmasına səbəb olacaqdır. Hadisələrin gedişatının ən pis halında isə lazımi resursları tapmaq mümkün olmayacaq.

Daşıma müddəti

Əgər adi şərtlərdə daşıma müddəti iki gün çəkirdisə, təbii fəlakətlərin idarəolunmaz təsiri səbəbindən bu dövr uzana bilər. Yollar açılana qədər və ya anbar/fabrik fəaliyyətini bərpa edənə qədər gözləmək gərəkə bilər. Nəticədə səyahət vaxtınız artacaq.

Yanacaq

Təbii fəlakətlərdən sonra yanacağın qiyməti həmişə qalxır. Məsələn, neft emalı zavodunun bağlanması, zədələnməsi və ya işində fasilələrin yaranması yanacaq qiymətlərinin artmasına səbəb olur.

Daşımadan imtina

Təbii fəlakət zamanı daşıyıcıların malları təyinat yerinə çatdırmaqdan imtina halları tez-tez rastlanır. Məhz burada təchizat zənciri pozulmağa başlayır: fabriklərdə material və ya komponentləri gözləyərkən fasilələr yaranır; pərakəndə satıcılar ehtiyatların tükənmə təhlükəsi ilə qarşılaşır və s. Bütün bunlar potensial imkanların və gəlirlərin itirilməsinə gətirib çıxarır.

Daxili gecikmələr

Çox vaxt ölkə daxilində reallaşan yükdaşımalar da hava şəraitindən asılıdır. Sizin regionunuzda təbii fəlakət riski sıfır olsa belə, obyektlərin bağlanması və ya əlverişsiz hava şəraiti nəticəsində elektrik enerjisinin kəsilməsi səbəbindən malların çatdırılması gecikəcək. Və təbii ki, nəticə olaraq logistikaya mənfi təsir göstərəcək.

Təbii ki, müştəri öz yüklərinin daşınması üçün logistika şirkətini seçərkən, çatdırılmanın təhlükəsizliyi və bütövlüyündən narahatdır, çünki daşınma prosesində müxtəlif gözlənilməz hallar yarana bilər. Yükünüzü təhlükəsiz daşımaq üçün nə edirik? İlk növbədə, nəqliyyatın ümumi texniki vəziyyətinə ciddi nəzarət edilir, yüklərin daşınmasının təhlükəsizliyini təmin edən bütün qaydalara və standartlara, xüsusən də yükləmə-boşaltma əməliyyatları zamanı əməl olunur. Alliance Logistics mütəxəssisləri ilin vaxtından, hava şəraitindən, daşıma müddəti nəzərə alınmaqla optimal marşrutu işləyib hazırlayırlar.

Son illər koronavirus pandemiyası qlobal iqtisadiyyatın bütün sahələrinə təsir edib. Logistika şirkətləri məhdudiyyətlər qarşısında itkiləri azaltmaq, iqtisadiyyatın yeni tələblərini ödəmək və innovativ üsullara əl atmaq üçün strategiyalarını dəyişdirməlidirlər. Bugün, 2023-cü ildə logistika sahəsində sürətlə dəyişən tendensiyalara operativ reaksiya vermək üçün kəskin ehtiyac yaranır.

Əsas olanlara aşağıdakılar daxildir:

Rəqəmsallaşma və süni intellekt

Pandemiya biznesin inkişafı vektorunun dəyişməsinə səbəb oldu və bu, rəqəmsallaşma prosesinə də təsir etdi. İndi şirkətlər insan imkanları və süni intellektin inteqrasiyası problemi ilə üzləşirlər. İnformasiya texnologiyalarının inkişafına investisiyalar şirkətlərin xərclərini azaltmağın ən yaxşı yollarından biri hesab olunur. Ciddi karantin məhdudiyyətləri bu cür yeniliklərə açıq ehtiyac olduğunu vurğuladı. Logistika şirkətləri anbar və nəqliyyat əməliyyatlarını idarə etmək üçün getdikcə daha çox yeni sistemlər, logistik həlləri optimallaşdırmaq üçün yeni İT həllər təqdim edir, mövcud olanları isə təkmilləşdirir.

Elastik logistika

Bazarı tarazlayan tələb və təklif qanunun nisbəti bəzən gözlənilməz olur. Bu aspektdə elastik logistika sayəsində təchizat zəncirində imkanları artırmaq və azaltmaq, dəyişən reallıqlara tez uyğunlaşmaq mümkündür. Logistikanın "çevikliyi" xərcləri azaltmağa və potensial mənfəəti itirməməyə kömək edir.

Onlayn ticarətə diqqət

Qlobal Covid-19 pandemiyası onlayn alış-verişin bazar strukturuna və böyüməsinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərib və e-ticarətdən yararlanmaq üçün maneələri aradan qaldırmağa kömək edib. İstehlakçının dinamik deyişən tələblərinə cavab vermək üçün oflayn təkliflərə elektron alternativlər işə salınıb. Bəzi şirkətlərin bu məsələdə mühafizəkarlığı məcburi bağlanmalara və ya ciddi itkilərə səbəb olur.

Yaşıl Logistika

Qlobal istiləşmə, insanın ətraf mühitə təsiri artıq mücərrəd anlayışlar kimi yox, həyatın bütün sahələrində həll olunan konkret problem kimi qəbul edilir. Logistika sənayesi də istisna deyil. Bu sahədə sənayenin ətraf mühitə təsirini azaltmağa yönəlmiş yeni konsepsiya Green Logistics - "yaşıl logistika" konsepsiyasıdır. Yaşıl logistika çərçivəsində şirkətlər tərəfindən çirklənmənin qarşısını almağın bir çox yolu var - yüklənmənin optimallaşdırılması, marşrutun optimallaşdırılması, ekoloji cəhətdən daha təmiz nəqliyyat növünün seçilməsi və s. Gələcəkdə bu tendensiyanın yalnız daha da güclənəcəyi gözlənilir.

Logistikada Last Mile / Son mil

Son mil məhsulların alıcıya çatdırılmasında son mərhələdir. Təchizat zəncirinin bu mərhələsində bəzi çətinliklər var ki, bunlardan da başlıcası çatdırılma sürətidir. Qlobal daşımalarda gecikmələri kompensasiya etmək üçün kuryer xidmətləri son mildə səmərəlilikdən maksimum yararlanmağa çalışır. Yalnız bu halda onlar vəziyyəti idarə edə biləcəklər, bazarın tələblərinə cavab verib biznesdə mövqelərini möhkəmləndirməyə müvəffəq olacaqlar.

Sənayenin əksər sahələri, o cümlədən logistika, süni intellekt (AI) kimi yeni texnologiyaların inkişafı ilə transformasiya olunub. Avtonom nəqliyyat vasitələri, anbarların avtomatlaşdırılması, proqnozlaşdırıcı analitika və ağıllı yollar bu gün artıq normaya çevrilən texnologiyalara misaldır.

Şirkətlər istehsal və çatdırılmanı təkmilləşdirmək üçün machine learning dəyərini və süni intellekt satıcılarının təcrübəsindən istifadə etməyin faydalarını dərk etməyə başlayır.

Logistika sənayesində süni intellektin tətbiqinin üstünlükləri haqqında faydalı məlumatları təhlil edib paylaşmaq qərarına gəldik.

Əslində, süni intellekt sisteminin qurulması insani keyfiyyətləri və qabiliyyətləri maşınlara daşımaq və öz imkanlarını aşmaq məqsədi ilə onların üstün hesablama imkanlarından istifadə etmək kimi əziyyətli bir prosesdir.

Logistika sahəsinin transformasiyasında süni intellektin rolu nədir? Və bu dəyişikliklərin müsbət tərəfləri hansıdır? Süni intellektin logistikaya müstəsna təsirini sübut etmək üçün yetərli əsaslar təqdim etmək olar.

1. Süni intellekt logistikada Big Data-nın potensialını aşkar edir

Big Data-nın imkanlarından faydalanaraq, logistika şirkətləri dəqiq proqnozlara əsaslanıb fəaliyyətlərinin səmərəliliyini artıra bilərlər. Bundan da savayı konkret biznes prossesini sadəcə təkmilləşdirmək yox, ümumi görüntünü əldə edib eyni zamanda bir neçə məsələləri həll etmək imkanı yaranır.

2. Logistika sayəsində robotlaşma daha da aktuallaşır

Süni intellekt anbar əməliyyatlarının idarəetməsinə müsbət təsir göstərir. Robotlar malları müəyyən edə, hərəkət etdirə, çeşidləyə və izləyə, bugünkü işçi qüvvəsini gücləndirə bilər. Anbar əməliyyatlarında robotlardan istifadə insan amilinin mənfi təsirini azaltmaqla şirkətin məhsuldarlığını, logistika sahəsində təhlükəsizlik səviyyəsini yüksəldə, əməliyyat xərclərini azalda bilər.

3. Tələbatın daha yaxşı proqnozlaşdırılması

İstehlak materiallarına olan gələcək ehtiyacları proqnozlaşdırmaq uğurlu biznes üçün çox vacibdir. Əgər şirkətiniz dəqiq proqnozlar yarada bilmirsə və mövcud malların miqdarı yüksək tələbata cavab vermirsə, ehtiyatların tükənmə və gəlir itirmə riski ilə üzləşmə ehtimalı artır. Təbii ki, hər bir sahibkar bundan qaçmağa çalışır, çünki əks halda o, sadəcə olaraq müştərilərinin ehtiyaclarını ödəyə bilməyib, onları itirəcək.

4. Marşrutun real vaxt rejimində optimallaşdırılması

İnsan müdaxiləsi olmadan real vaxt rejimində marşrutun optimallaşdırılması texnologiyalarından istifadə edən avtonom çatdırılma sistemlərinin tətbiqi vasitəsilə süni intellekt çatdırılmanın səmərəliliyini artıra və daşıma xərclərini azalda bilər.

5. Anbarların avtomatlaşdırılması

"Kompüter görmə" avtomatlaşdırılmış anbarlarda geniş istifadə olunur. Bu texnologiya məhsulların identifikasiyasına və sistemləşdirməsinə imkan yaradır və gələcəkdə insan müdaxiləsi olmadan keyfiyyətə nəzarəti idarə etməyə kömək edəcəkdir. Bundan da savayı, təchizat zəncirinə bir neçə anbar daxildirsə, süni intellekt malların daşınmasının ən yaxşı yolunu müəyyən etmək üçün onları birləşdirə bilər. Kompüter görmə texnologiyasının köməyi ilə süni intellekt həm də zədələnmiş obyektləri tanıyır və zərərin növünü və dərinliyini qiymətləndirir ki, bu da gələcəkdə zərərin qarşısını almağa və müəyyən tədbirlər görməyə imkan verir.

6. Back-ofisin avtomatlaşdırılması

Hesab-faktura, elektron poçt emalı, planlaşdırma, kadrların idarə edilməsi və digər ofis əməliyyatları süni intellektin köməyi ilə sürətləndirilə və avtomatlaşdırıla bilər ki, bu da vaxta əhəmiyyətli dərəcədə qənaət edir.

Sonda qeyd edək ki, logistika dünyası yeni texnologiyaların, xüsusən də AI-nin istifadəsi ilə tamamilə transformasiya olunur. Süni intellektin tətbiqi bu sənayenin tərəqqisi üçün əsas amillərdən biridir. Süni intellekt logistika proseslərinin təkcə səmərəliliyini deyil, həm də dəqiqliyini artıraraq daha yüksək gəlirlilik göstəricilərinin təmin olunmasına imkan yaradır.

Ölçüləri daşınma zamanı müəyyən edilmiş normalardan artıq olan yüklər qeyri-qabarit yüklər sayılır. Bu səbəbdən belə yüklərin daşınması mürəkkəb, yalnız mütəxəssislərin kompleks yanaşması ilə həll olunan məsələdir.

Qeyri-qabarit yüklərin daşınmasında ən çətin 5-liyi təqdim edirik.

5. Yaşayış evləri və tarixi binalar

Bu kateqoriyaya aid olan obyektlərin nəqlinə bir çox səbəblərdən zərurət yaranır. Bunlarda, təbii fəlakət, yeni yerə köçmək, memarlıq abidəsini qorumaq kimi səbəblər ola bilər. Hazır konstruksiyaların daşınması bütövlükdə və ya sökülüb tral ilə həyata keçirilir. Bəzi ölkələr üçün, məsələn, ABŞ-ı götürək, evlərin daşınması adi, mexanizmi nizamlanmış bir işdir, hətta kifayət qədər gəlirli biznesdir. Tarixi binaların daşınması da qeyri-adi hal deyil. Ən son həyata keçən daşımalardan Danimarkada torpaq eroziyasına görə dağılma təhlükəsi ilə üzləşmiş Rubjerg-Knude mayakının (1899 il) köçürülməsidir.

4. Neft-qaz sənayesi üçün avadanlıq

Neft və qaz avadanlıqlarının daşınması zamanı yüklərin nəinki qabaritsiz ölçülərini, həmçinin böyük çəkilərini də nəzərə almaq lazımdır. Çox vaxt bu cür avadanlıq elektron cihazlar, sensorlar, monitorlar və digər quraşdırılmış mexanizmlər kimi kövrək hissələri ehtiva edir. Yanlış daşınma bu hissələrin zədələnməsinə və nəticədə bütün avadanlıqların sıradan çıxmasına səbəb ola bilər. Ona görə də həm nəqliyyat vasitəsinə, həm marşrut üzrə yol örtüyünə, həm yedəyə alınan yükə, həm də sürücünün özünün peşəkar keyfiyyətlərinə ciddi nəzarət etmək lazımdır. Neft və qaz avadanlıqlarının tədarükü üzrə beynəlxalq təcrübədə 2013-cü ildə "Spetstyajavtotrans» ŞQ daşıyıcısı tərəfindən Açinsk neft emalı zavodu üçün reaktorların daşınması uğurlu nümunədir. Sifarişin tərəfləri Ginnesin Rekordlar Kitabına namizəd olublar: Kitabın baş redaktoru quruda ən uzun məsafəyə (203 km) avtomobil yolu ilə daşınan ən ağır yük (1306 ton) üzrə rekorda imza atıb.

3. Neft emalı və poladtökmə zavodları üçün ağır sənaye avadanlığı

Ağır sənaye avadanlığı logistikada xüsusi haldır, çünki nə bəzən yüzlərlə tona çatan çəkisi, nə də ölçüləri və quruluşu standartlara cavab vermir. Bu yükləri adi qoşqulu yük maşını daşıya bilməz. Belə "qeyri-qabarit" hallarda mütəxəssislər çox dəstəkli platformalardan - ölçüsü böyük olmayan bütöv tökmə şinlər əsasında çoxtəkərli modullardan istifadə edirlər. Bir-birinə bağlanaraq, bu elementlər istənilən genişlikdə və uzunluqda (nəzəri olaraq) xüsusi qoşqu yarada bilər. Təbii ki, belə bir yüklə nəqliyyat sürətlə gedə bilməyəcək: marşrutun bəzi hissələrində sürət piyada sürətini aşmır. Həddindən artıq istiləşmənin qarşısını almaq üçün bu cür konstruksiyalarda transmissiyada güclü bir soyutma sisteminin olması nəzərə alınır.

2. Raketlərin daşınması

“Skalpel” tipli raketlər üçün nəhəng ölçülü mürəkkəb texniki xidmət avadanlığı lazım idi: istənilən mikroiqlimi saxlamaq üçün onun daşındığı xüsusi konteynerin çəkisi (25 ton) raketin öz çəkisinə (104 ton) əlavə edilirdi. Bundan da əlavə, mürəkkəb təhlükəsizlik şərtlərinə riayət etmək lazım idi, çünki raket yanacaqla doldurulmuş vəziyyətdə ölçülərinə uyğun hazırlanmış xüsusi izotermik vaqonda daşınmışdır.

1. Super traktorlar

Reytinqimizdə birinci yeri 1996-cı ilin yayında həyata keçirilmiş unikal daşıma tutur. Müəyyən bir kommersiya şirkəti 88 ton ağırlığında 40 metrlik gəzinti gəmisini əldə edib, ondan Naroçda üzən restoran tikməyi planlaşdırırdı. Ancaq bir problem üzə çıxdı: qayıq Berezina üzərində idi və Naroç gölü ilə heç bir əlaqəsi yox idi. Gələcək restoratorlar ilkin olaraq qitələrarası raketlərin daşınması üçün nəzərdə tutulmuş MAZ-7907 super-daşıyıcıların vasitəsilə qayığın nəqlini reallaşdırmağa müvəffəq oldular. Konveyerin sürəti təxminən 5-10 km/saat idi. 200 km-lik yol demək olar ki, beş gün çəkdi. İdeyanın unikallığına görə bu daşınmanı siyahımızın üst sətrinə yerləşdirdik: o zaman dünyada bu cür daşıma gücünə malik ikinci avadanlıq yox idi və mühəndislərin kreativliyi və qeyri-standart düşüncəsi birlikdə belə qeyri-adi həll yoluna gətirib çıxardı.

Alliance Logistics şirkəti olaraq qeyri-qabarit yüklərin daşımasında geniş təcrübə sayəsində bu sahədə etibarlı xidmətlər göstəririk.